Igrzyska Olimpijskie 1896 - 2008

Ateny 1896 Pierwsze Letnie Igrzyska Olimpijskie

odbyły się w dniach od 6 do 15 kwietnia 1896 w Atenach w Grecji. Były to pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie, udział w nich był zarezerwowany wyłącznie dla mężczyzn. W proteście wobec dyskryminacji kobiet Greczynka Stamatia Rovithi z Rodos przebiegła oficjalną trasę maratonu. Uzyskała czas pięciu i pół godziny. Uniemożliwiono jej przekroczenie linii mety. Ateny zostały wybrane na gospodarza zawodów w 1894 podczas kongresu zorganizowanego przez Pierre de Coubertina w Paryżu, na którym powołano także do życia Międzynarodowy Komitet Olimpijski.

Pierre de Coubertin pragnął, aby pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie zostały rozegrane w kraju, w którym narodziła się idea olimpijska. Jednak trudna sytuacja gospodarcza Grecji oraz brak akceptacji na organizację tak dużej imprezy ze stron władz rządzących tego kraju spowodowały przyznanie igrzysk Budapesztowi, stolicy państwa obchodzącego w 1896 jubileusz tysiąclecia swojego istnienia. Ostatecznie jednak, po upadku rządu premiera Grecji Charilaosa Trikupisa, nowe władze poparły projekt zorganizowania tej imprezy w Atenach co spotkało się z natychmiastową reakcją MKOL, który podjął decyzję o zmianie miejsca zmagań olimpijskich. Giorgios Averoff, związany z Metsowem i Aleksandrią, wywodzący się ze starego, greckiego rodu kupców i przemysłowców, gorący orędownik olimpijskiej idei, został też głównym fundatorem stadionu.

Innymi źródłami finansowania były np. sprzedaż znaczków o tematyce sportowej i loteria. Igrzyska ceniono za dobrą organizację i imprezy kulturalne, takie jak uroczyste spektakle antycznych tragedii. Uroczystego otwarcia igrzysk dokonał król Grecji Jerzy I Glücksburg.

Na zakończenie igrzysk George Stuart Robertson wygłosił napisaną przez siebie odę w języku starogreckim, a następnie uhonorowano wszystkich zwycięzców. Otrzymali oni dyplomy, medale oraz gałązki oliwne.

Otwarcie Igrzysk pierwszej Olimpiady ery nowożytnej nastąpiło 6 kwietnia 1896 roku. Był to Poniedziałek wielkanocny dla katolików i protestantów, a także rocznica uzyskania niepodległości przez Greków. Stadion wypełniony był 80 tysiącami widzów, włączając w nich króla Grecji Jerzego I, jego żonę Olgę i ich synów. Po przemówieniu przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego, król Grecji ogłosił otwarcie igrzysk mówiąc: "I declare the opening of the first international Olympic Games in Athens. Long live the Nation. Long live the Greek people."

Później, 150-osobowy chór śpiewając przedstawił Olimpijski Hymn, z muzyką stworzoną przez Spyrosa Samarasa, oraz słowami napisanymi przez poetę Kostisa Palamasa. Hymn został bardzo dobrze przyjęty i publiczność domagała się bisu.

Zamknięcie Igrzysk Osoba która miała zamknąć igrzyska była od początku trzymana w tajemnicy. Ceremonia została przełożona z wtorku na środę ze względu na opady deszczu. Królewska rodzina podobnie jak przy otwarciu igrzysk także uczestniczyła i w zamknięciu. George S. Robertson zacytował mowę w języku starogreckim. Następnie król Grecji rozdał nagrody triumfatorom. Inaczej niż dziś, zwycięzcy odbierali srebrne medale, a zawodnicy z drugich miejsc brązowe. Niektórzy sportowcy dostali także dodatkowe nagrody, np. Spyridon Luis otrzymał z rąk Michaela Brala puchar za zwycięstwo w maratonie. Podczas grania hymnu olimpijskiego król Grecji oficjalnie ogłosił zamknięcie igrzysk, mówiąc: I declare the First International Olympic Games terminated. (Ogłaszam pierwsze międzynarodowe igrzyska za zamknięte).

Klasyfikacja medalowa

Paryż 1900

II Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1900 roku w Paryżu we Francji. Patronem igrzysk był Alexandre Millerand.

Pomimo wysiłków Królestwa Grecji, Międzynarodowy Komitet Olimpijski zdecydował, że każdego roku igrzyska będą się odbywały w innym kraju. Igrzyska odbyły się w ramach wystawy światowej i odwiedzający ją goście przybywający do Paryża mogli wziąć udział w imprezach olimpijskich. Te Igrzyska charakteryzowała zła organizacja, co przy braku właściwej informacji spowodowało, że miały one marginalne znaczenie. Dochodziło do tego, że niektórzy zawodnicy nie wiedzieli, że uczestniczą w Igrzyskach Olimpijskich. Widzowie musieli błądzić po Paryżu w poszukiwaniu interesujących ich imprez, a zawodnicy narzekali na zły stan obiektów sportowych.

W programie igrzysk znalazły się takie dziwne konkurencje jak strzelanie do żywych gołębi i pływanie na 200 m z przeszkodami. Po raz pierwszy w tych Igrzyskach wzięły udział kobiety (tenis, golf).

Zwycięzcy konkurencji dostawali upominki lub gratyfikację pieniężną, a medale dostawali pocztą po zakończeniu Igrzysk.

Paryż z tamtych lat:

Najbardziej dramatyczny przebieg miał bieg maratoński. Po pokonaniu 35 km, prowadzący z dużą przewagą Szwed Ernst Fast zmylił trasę z winy sędziego. Dzielny maratończyk zorientował się, że biegnie złą trasą dopiero po 4 km, zawrócił jednak i zdołał jeszcze wywalczyć brązowy medal. Dla wielu uczestników to on jednak był największym bohaterem igrzysk. Aż cztery razy złoty medal odbierał Amerykanin Alvin Kraenzlein – zwycięzca biegu na 60 m, 110 i 200 m przez płotki oraz skoku w dal. Po 3 złote medale wywalczyli: strzelec, Szwajcar Konrad Stäheli (zdobył też jeden brąz) oraz specjalista skoków z miejsca, Amerykanin Ray Ewry. Dwukrotnym mistrzem i trzykrotnym wicemistrzem został amerykański lekkoatleta, Indianin, Irving Baxter. Także 5 medali (2 złote, 2 srebrne i 1 brązowy) wywalczył inny Amerykanin, John Tewksbury.

Zastosowano kilka nowinek technicznych. Amerykanin Daniel Horton wygrał dodatkowy konkurs skoku o tyczce, po raz pierwszy stosując bambusowy sprzęt, a Czech František Janda-Suk został prekursorem rzutów dyskiem z pełnym obrotem.

Rozegrane zostały konkurencje w 20 dyscyplinach, choć czasem pływanie i piłka wodna są podawane pod jedną kategorią jako sporty wodne. W porównaniu do poprzednich Igrzysk zniknęły dwie dyscypliny: podnoszenie ciężarów oraz zapasy, natomiast kolejnych 13 zostało dodanych.

W igrzyskach wystartowały 24 reprezentacje.

Klasyfikacja medalowa

Saint Louis 1904

Igrzyska III Olimpiady zostały rozegrane w amerykańskim mieście Saint Louis. Zostały otwarte 1 lipca, i trwały aż do 23 listopada. Wzięło w nich udział 13 reprezentacji. Patronem igrzysk był Theodore Roosevelt.

Igrzyska te były imprezą towarzyszącym Wystawie światowej, zorganizowanej dla uczczenia setnej rocznicy nabycia przez Stany Zjednoczone terytorium stanu Luizjana. Z tego też powodu MKOL zmienił pierwotnie planowane miejsce rozegrania olimpiady - Chicago. Połączenie dwóch wielkich wydarzeń obniżyło rangę igrzysk.

W igrzyskach tych wzięło udział niewielu zawodników spoza kontynentu; odległe położenie Saint Louis i wzrost napięcia w Europie, wywołanego wojną rosyjsko - japońską, spowodowały że wielu czołowych sportowców nie zdecydowało się na start.

Ceremonia otwarcia:

W igrzyskach wystartowało łącznie 12 państw. Po raz pierwszy pokazowymi konkurencjami były baseball i koszykówka.

Klasyfikacja medalowa

Londyn 1908

Letnie Igrzyska Olimpijskie w 1908 roku rozpoczęły się w Londynie 27 kwietnia. Igrzyska zostały zachowane w pamięci ludzi jako wielkie wydarzenie. Olimpiadę zorganizowano w sposób profesjonalny, choć organizatorzy mieli bardzo mało czasu na jej przygotowanie. W Londynie zaprezentowały się 22 reprezentacje narodowe. W zawodach wzięło udział 1971 mężczyzn i 37 kobiet - łącznie 2008 sportowców.

Rozegrano 110 konkurencji w 24 dyscyplinach. Igrzyska zostały otwarte przez króla Anglii Edwarda VII. Igrzyska przeniesiono z Rzymu, ponieważ Włochy zrezygnowały z roli gospodarza. Rywalizację podzielono na część letnią i jesienną, gdy rozegrano łyżwiarstwo, boks i zawody w sportach zespołowych. Program sportowy został rozbudowany aż do 24 dyscyplin, m.in. tak egzotycznych jak jeu de paume, lacrosse, rackets czy sport motorowodny, które po tym debiucie już nigdy nie wróciły do programu olimpijskich zmagań. Po otwarciu igrzysk i defiladzie ekip zaczęły się protesty i skandale. Zabrakło flag Szwecji, USA, Irlandii i Finlandii. Amerykanie w proteście spalili publicznie kukłę brytyjskiego lwa.

Najlepsze ujęcia z Londynu:

Mimo że w 1908 roku Polska nie istniała, to w Londynie startowali Polacy. Skoczek na trampolinie Jerzy Gajdzik (George William Gaidzik) wystąpił w barwach USA, zdobywając brązowy medal w skokach do wody, tenisistka Franciszka Pietrzykowska jako Austriaczka.

Igrzyska londyńskie okazały się imprezą udaną, cieszącą się dużym zainteresowaniem publiczności. Cechą charakterystyczną tych igrzysk był stadion - White City. Mający 80 tysięcy miejsc obiekt był wyjątkowy: publiczność mogła jednocześnie oglądać zawody w lekkoatletyce, pływaniu czy piłce nożnej, dzięki temu, że trybuny otaczały wszystkie boiska oraz bieżnie. Jest to jedyny taki stadion w historii igrzysk. Zawody jednak miały kilka błędów, które w obecnych czasach nigdy nie zdarzyłyby się. Sędziami zawodów byli prawie wyłącznie Brytyjczycy, co powodowało liczne kwestionowanie ich wyroków.

Dramatyczny przebieg miał maraton. Włoski maratończyk Dorando Pietri, który jako pierwszy wbiegł na stadion, zasłabł tuż przed metą, którą pokonał przy pomocy sędziów, za co został później zdyskwalifikowany.

Dramatyczny bieg z udziałem Włocha:

Klasyfikacja medalowa

Sztokholm 1912

V Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1912 roku w Sztokholmie w Szwecji. Igrzyska te nazywane "szwedzkimi mistrzostwami", były najlepiej zorganizowaną i najsprawniej do tej pory przebiegającą olimpiadą w historii nowożytnych igrzysk olimpijskich. Tym razem igrzyskom nie towarzyszyły żadne wielkie imprezy o charakterze gospodarczym, ograniczono także czas ich trwania. Do dyspozycji zawodników i kibiców oddano nowoczesny stadion miejski z bogatym zapleczem i 30 tysiącami miejsc siedzących, a także 100-metrowy basen.

Finansową stronę igrzysk w dużym stopniu zabezpieczyła emisja specjalnej loterii, która przyniosła 3 miliony marek zysku. Po raz pierwszy zmagania uczestników poprzedziła uroczystość otwarcia, która przebiegła z zachowaniem zasad ceremoniału olimpijskiego.

Ceremonia otwarcia igrzysk:

W Sztokholmie po raz pierwszy użyto elektronicznych urządzeń pomiarowych, umożliwiających ustalanie czasów biegaczy w dyscyplinach lekkoatletycznych oraz pływackich z dokładnością do 0,1 sekundy, a przy ustalaniu kolejności na mecie pracę sędziów wspomagał fotograf, który wydarzenia na finiszu rejestrował na kliszy. Do programu włączono pięciobój nowoczesny, którego zasady opracował sam Pierre de Coubertin. W tej rywalizacji uczestniczyć mogli tylko zawodnicy posiadający stopień oficerski, stąd pierwotna nazwa dyscypliny – pięciobój oficerski.

Z programu usunięto boks, gdyż w Szwecji ustawowo zabronione było uprawianie tej dyscypliny sportu.

Pierwszy występ Polaków: [list]

Władysław Ponurski – bieg na 200 metrów i bieg na 400 metrów w reprezentacji Austrii.

Karol Rómmel – jeździectwo (indywidualny konkurs skoków) w reprezentacji Rosji.

Sergiusz Zahorski – jeździectwo (indywidualny konkurs skoków) w reprezentacji Rosji (nie przez wszystkich podawany)

Antoni Wiwulski – Olimpijski Konkurs Sztuki i Literatury 1912

[/list]W igrzyskach wzięło udział 31 państw. Medale rozdano w 20 dyscyplinach. Pokazowymi konkurencjami były baseball i glima.

Klasyfikacja medalowa

Berlin 1916

VI Letnie Igrzyska Olimpijskie, które miały się odbyć w 1916 roku Berlinie (Niemcy), zostały odwołane z powodu I wojny światowej.

Prace nad stadionem Deutsches Stadion w Berlinie rozpoczęły się w roku 1912. Zaplanowano miejsce dla ponad 18000 widzów. 8 czerwca 1913 roku stadion został otwarty. Na otwarciu było 60000 osób, wypuszczono 10000 gołębi.

W chwili wybuchu I wojny światowej w 1914 roku nikt się nie spodziewał, że wojna będzie trwała kilka lat. Jednak po pewnym czasie igrzyska zostały odwołane.

Antwerpia 1920

Igrzyska VII Olimpiady, nazywane zwykle Letnie Igrzyska Olimpijskie Antwerpia 1920, rozgrywane były w Antwerpii (Belgia) między kwietniem, a wrześniem 1920. Na igrzyska nie zostały zaproszone kraje, które uznano za agresorów w I wojnie światowej - Niemcy, Austria, Węgry, Bułgaria i Turcja. Antwerpia, która była w trakcie usuwania zniszczeń wojennych oraz zmagała się z problemami ekonomicznymi, miała niewiele czasu na przygotowanie tego gigantycznego przedsięwzięcia. Sam wybór miasta na gospodarza olimpiady, w dużej części był ukłonem MKOL wobec państwa, które wbrew prawu międzynarodowemu zostało napadnięte przez Niemcy i które w poważnym stopniu odczuło konsekwencje działań wojennych.

Podczas ceremonii otwarcia tych Igrzysk po raz pierwszy wypowiedziana została przysięga olimpijska, po raz pierwszy też zawisła flaga olimpijska. Także tutaj po raz pierwszy podczas Igrzysk wypuszczono gołębie jako znak pokoju, co miało związek z zakończoną niedawno I wojną światową.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii zadebiutowały sporty zimowe – łyżwiarstwo figurowe i hokej, które 4 lata później pojawiły się na pierwszych Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Chamonix.

Po raz pierwszy do udziału w igrzyskach zaproszona została reprezentacja Polski, jednakże ze względu na toczoną w tym czasie wojnę z Rosją Radziecką zrezygnowano z wysłania sportowców do Antwerpii.

Ceremonia otwarcia:

W igrzyskach wystartowało 29 reprezentacji. Medale rozdano w 24 dyscyplinach. Konkurencją pokazową był korfball.

Klasyfikacja medalowa

Paryż 1924

Letnie Igrzyska Olimpijskie, a właściwie Igrzyska VIII Olimpiady, rozegrane zostały w Paryżu we Francji między 4 maja a 27 lipca 1924 roku. Paryż był organizatorem igrzysk po raz drugi, było to jednocześnie pożegnanie się z działalnością w MKOL twórcy nowożytnych igrzysk barona Pierre`a de Coubertina. Na terenach Racing Club wybudowano nowoczesny stadion olimpijski na ponad 60 tysięcy widzów, obok stadionu po raz pierwszy powstała wydzielona wioska olimpijska.

Do udziału w imprezie (po absencji na poprzednich igrzyskach) zaproszono sportowców Austrii, Turcji i Węgier, znów jednak nie dopuszczono reprezentacji Niemiec, a oficjalny komunikat informował, że organizatorzy nie są w stanie sportowcom tego kraju zapewnić pełnego bezpieczeństwa.

Były to pierwsze Igrzyska Olimpijskie, w których udział wzięły reprezentacje Ekwadoru, Filipin, Haiti, Irlandii, Litwy, Meksyku i Urugwaju, a pierwsze letnie dla Polski i Łotwy, które to wzięły udział w zimowych Igrzyskach 1924. łącznie wystartowało 41 państw, a medale rozdano w 19 dyscyplinach. Jako pokazowe konkurencje pojawiły się jeu de paume, kajakarstwo, la canne, pelota, savate.

Bieg na 110 metrów przez płotki:

Klasyfikacja medalowa

Amsterdam 1928

IX Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1928 roku w Amsterdamie, w Holandii. Decyzja o przyznaniu organizacji letnich igrzysk w 1928 Amsterdamowi zapadła jeszcze przed igrzyskami w Paryżu.

Ceremonię otwarcia, zawody lekkoatletyczne oraz rywalizacja w kolarstwie torowym odbywały się na nowo wybudowanym stadionie olimpijskim, który pomieścić mógł 40-tysięczną widownię (jego projektant Jan Wils otrzymał złoty medal w olimpijskim konkursie sztuki). Od tych igrzysk wprowadzono nowy element protokołu olimpijskiego - na czele maszerujących sportowców podczas ceremonii otwarcia szła ekipa Grecji, kolumnę zamykali reprezentanci gospodarzy.

Po raz pierwszy do udziału w konkurencjach lekkoatletycznych dopuszczono kobiety. Decyzja o wprowadzeniu lekkoatletycznych dyscyplin kobiecych spotkała się z ostrą krytyką nie tylko środowisk sportowych, ale również m.in. ze strony Watykanu.

Szermierka podczas igrzysk:

Po raz pierwszy od zakończenia I wojny światowej do udziału w olimpiadzie zaproszono reprezentację Niemiec. Łącznie wystartował 46 reprezentacji. Medale rozdano w 16 dyscyplinach. Jako konkurencje pokazowe pojawiły się kaatsen, korfball i lacrosse.

Medale zdobyte przez Polaków

Złote [list]

Halina Konopacka - rzut dyskiem

[/list]Srebrne [list]

Michał Woysym-Antoniewicz, Kazimierz Gzowski, Kazimierz Szosland - jeździectwo, konkurs skoków drużynowo

[/list]Brązowe [list]

Michał Woysym-Antoniewicz, Karol Rómmel, Józef Trenkwald - jeździectwo, WKKW drużynowo

Tadeusz Friedrich, Kazimierz Laskowski, Aleksander Małecki, Adam Papée, Władysław Segda, Jerzy Zabielski - szermierka, szabla, drużynowo

Leon Birkholc, Franciszek Bronikowski, Edmund Jankowski, Bernard Ormanowski, Bolesław Drewek (sternik) - wioślarstwo, czwórka ze sternikiem

[/list]Klasyfikacja medalowa

Los Angeles 1932

X Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1932 roku w Los Angeles w Stanach Zjednoczonych. Żadne inne miasto nie starało się o organizację igrzysk. Imprezę te poprzedziła gigantyczna kampania reklamowa, która w połączeniu z wyjątkowym profesjonalizmem organizacyjnym przyniosła 1,3 mln dolarów zysku, a swoim poziomem organizacyjnym zaskoczyła zarówno zawodników, dziennikarzy, jak i kibiców.

Specjalnie z okazji igrzysk wybudowano wioskę olimpijską, wyposażoną m.in. w punkty medyczne oraz odnowy biologicznej, a także miejsca rozrywki. Mieszkali w niej sami mężczyźni w ponad 500 domkach, kobiety zakwaterowano w miejskich hotelach. Każda ekipa miała do dyspozycji sztab tłumaczy i kucharzy.

Ceremonia otwarcia igrzysk:

Mankamentem była jedynie niska frekwencja wśród samych uczestników, która spowodowana była głównie światowym kryzysem ekonomicznym oraz wysokimi kosztami podróży do Kalifornii. Głównym obiektem igrzysk był stadion, którego trybuny mogły pomieścić 105 000 widzów.

Nowością techniczną było zastosowanie fotokomórki dla ustalenia kolejności zawodników na mecie. Wysoki poziom zawodów został potwierdzony pobiciem 19 rekordów świata i 40 rekordów olimpijskich. Jedyny raz w historii przyznano medale olimpijskie w dziedzinie alpinizmu (złotymi medalami nagrodzono Niemców, braci Franza i Toniego Schmid).

W igrzyskach wystartowało 37 państw. Medale rozdano w 16 dyscyplinach. Konkurencjami pokazowymi były lacrosse i futbol amerykański.

Medale zdobyte przez Polaków

W zawodach wystartowało dwudziestu polskich sportowców, w trzech dyscyplinach: lekkoatletyka (siedmiu zawodników), szermierka (sześciu), i wioślarstwo (siedmiu).

Złote

[list]

Stanisława Walasiewicz - bieg na 100 m

[/list] Srebrne [list]

Jerzy Braun, Janusz Ślązak, Jerzy Skolimowski (sternik) - wioślarstwo, dwójka ze sternikiem

[/list]Brązowe [list]

Jadwiga Wajsówna - rzut dyskiem

Władysław Dobrowolski, Tadeusz Friedrich, Leszek Lubicz-Nycz, Adam Papée, Władysław Segda, Marian Suski - szermierka, szabla drużynowo

Henryk Budziński, Jan Krenz-Mikołajczak - wioślarstwo, dwójka bez sternika

Jerzy Braun, Edward Kobyliński, Janusz Ślązak, Stanisław Urban, Jerzy Skolimowski (sternik) - wioślarstwo, czwórka ze sternikiem

[/list]Klasyfikacja medalowa

Berlin 1936

XI Igrzyska Olimpijskie odbyły się w dniach 1–16 sierpnia 1936 roku w Berlinie (III Rzesza). Już w 1916 r. w Berlinie miały się odbyć igrzyska olimpijskie, jednak z powodu I wojny światowej zostały odwołane. Mimo protestów opinii publicznej i środowisk sportowych igrzyska w nazistowskich Niemczech doszły do skutku. Przed ich rozpoczęciem część krajów rozważała zbojkotowanie imprezy i rozegranie konkurencyjnych zawodów. Do organizacji igrzysk kandydowała również Barcelona. Gdy okazało się, że organizację powierzono Niemcom, w Barcelonie chciano zorganizować Olimpiadę Ludową. Zjechało się wielu sportowców. Jednak na dzień przed rozpoczęciem zaczął się zamach stanu generała Francisco Franco. Po zapewnieniach organizatorów berlińskich igrzysk, że zawody zostaną przeprowadzone w myśl zasad olimpijskich, oraz przy jednoczesnych gwarancjach złagodzenia polityki rasistowskiej (w reprezentacji Niemiec wystąpili florecistka Helene Mayer i hokeista Rudi Bali, a na czele komitetu organizacyjnego stanął dr Teodor Levalda - wszyscy pochodzenia żydowskiego).

Po raz pierwszy wydarzenia z aren olimpijskich były filmowane oraz transmitowane w telewizji. Program igrzysk poszerzono o nowe dyscypliny: kajakarstwo, koszykówkę oraz piłkę ręczną (baseball i szybownictwo były konkurencjami pokazowymi). Po raz pierwszy w historii olimpiad nowożytnych znicz olimpijski zapalono od ognia przyniesionego z Grecji.

Bohaterem zawodów lekkoatletycznych był czarnoskóry Amerykanin Jesse Owens, zdobywca 3 złotych medali w konkurencjach indywidualnych - bieg na 100 i 200 m oraz skok w dal - i pierwszego miejsca w sztafecie 4x100 m.

Otwarcie igrzysk:

W biegach długodystansowych bezkonkurencyjni byli biegacze fińscy, zdobywając 5 z 6 medali na dystansie 5000 i 10 000 m.

Wśród kobiet gwiazdą była Holenderka Rie Mastenbroek, zdobywczyni 3 złotych medali.

Wielki zawód gospodarzom sprawili futboliści, którzy w ćwierćfinale turnieju piłkarskiego przegrali z Norwegią, nowicjuszem w tej dyscyplinie sportu.

Kwestia pojawienia się na igrzyskach telewizji, która pokazywała zmagania olimpijskie na żywo, to nie jedyny przejaw postępu technicznego. Niemiecka reżyser Leni Riefenstahl - autorka słynnego Triumfu Woli nakręconego na parteitagu w Norymberdze w 1934 r. - stworzyła na podstawie materiałów, które nakręciła na igrzyskach z pomocą ogromnej ekipy, dwuczęściowy film pt. Olympia (Olimpiada), mający upamiętniać to wydarzenie i jednocześnie być propagandową apoteozą możliwości organizacyjnych i finansowych Rzeszy. Po wybuchu II wojny światowej nie zorganizowano następnych igrzysk w 1940 r. (z których zrezygnowało Tokio na rzecz Helsinek (Finlandia), które ostatecznie organizowały Igrzyska w 1952 roku), ani w 1944 r. aż do roku 1948, tak więc znakomity dokument Riefenstahl to wielki skarb światowej kinematografii – zwłaszcza że pokazuje niemilitarną stronę życia w III Rzeszy, dokumentuje wielonarodowy pokaz umiejętności sportowych w czasach nazistowskiego reżimu, a także dowodzi świetnego, nowatorskiego warsztatu filmowego reżyserki. Film wszedł na ekrany w 1938 roku i składa się z dwóch części, przy czym adekwatność tytułów do zawartości tematycznej jest dość umowna: Fest der Völker - Święto Narodów (115 min.) i Fest der Schönheit - Święto Piękna (88 min.)

Medale zdobyte przez Polaków

Srebrne

[list]

Stanisława Walasiewicz - bieg na 100 m (11,7 s.)

Jadwiga Wajsówna - rzut dyskiem (46,22 m)

[/list]Brązowe [list]

Maria Kwaśniewska - rzut oszczepem (41,80 m)

Władysław Karaś - strzelectwo - strzelanie z karabinka małokalibrowego na 50 m (296 pkt)

Jerzy Ustupski, Roger Verey - wioślarstwo - dwójka podwójna (7.36,2 s.)

[/list]Klasyfikacja medalowa

Helsinki 1940

XII Letnie Igrzyska Olimpijskie zostały odwołane na skutek wybuchu II wojny światowej. Początkowo miały się one odbyć w Tokio (Japonia), ale Japonia wycofała się z ich organizacji, w związku z jej zaangażowaniem w wojnę na terenach kontynentu azjatyckiego. Później organizacja igrzysk została przekazana Helsinkom (Finlandia). Ostatecznie Igrzyska zostały odwołane z powodu rozpoczęcia II wojny światowej. W obozie w Norymberdze-Langwasser jeńcy zorganizowali igrzyska olimpijskie, o których w 1980 powstał film fabularny "Olimpiada '40".

Londyn 1944

XIII Letnie Igrzyska Olimpijskie, które miały być rozgrywane w Londynie (Wielka Brytania), zostały odwołane z powodu toczącej się II wojny światowej. W Oflagu II C Woldenberg polscy jeńcy zorganizowali igrzyska olimpijskie.

Londyn 1948

XIV Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1948 roku w Londynie (Wielka Brytania). Były to pierwsze letnie igrzyska od 1936 roku, po 12 latach przerwy spowodowanej wybuchem II wojny światowej. Nie wystąpiły w nich ekipy Niemiec i Japonii (reprezentacje tych krajów nie zostały zaproszone) oraz ZSRR.

Ceremonia otwarcia oraz zawody lekkoatletyczne odbywały się na stadionie Wembley, który mógł pomieścić 85 tysięcy widzów. Na tych igrzyskach po raz ostatni rozdano medale w Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury, a złoto w dziedzinie muzyki otrzymał Zbigniew Turski.

Przemarsz uczestników igrzysk:

Liczbę konkurencji lekkoatletycznych zwiększono o bieg na 200 m, skok w dal i pchnięcie kulą (wszystkie wśród kobiet). Sprinterka holenderska Fanny Blankers-Koen, 30-letnia matka dwójki dzieci, wywalczyła 4 złote medale - w biegach na 100 i 200 m, na 80 przez płotki oraz sztafecie 4x100 m. Za te osiągnięcia została nobilitowana przez królową holenderską.

W biegach długodystansowych pojawił się Emil Zátopek, wygrywając bieg na 10 000 m i zdobywając pierwszy z 4 złotych medali olimpijskich w swojej karierze. Najmłodszym złotym medalistą w lekkoatletyce został Amerykanin Bob Mathias, w wieku 17 lat wygrał konkurencję dziesięcioboju. Mistrzem olimpijskim w strzelaniu z pistoletu szybkostrzelnego został Węgier Károly Takács, który podczas wojny stracił sprawniejszą prawą rękę i tylko żmudnemu treningowi zawdzięczał, że do pełnej sprawności doprowadził również lewą rękę.

Zwyciężczyni w pływackim wyścigu na 100 m stylem dowolnym Dunka Greta Marie Andersen, na dystansie 400 m ledwo uniknęła śmierci. Po 150 metrach straciła przytomność i zaczęła tonąć. Tragedii zapobiegli, będący w pobliżu, pływak węgierski Elemér Szathmári oraz kanadyjska pływaczka Nancy Lee. W Londynie zadebiutowało kilku legendarnych olimpijczyków: Paul Elvstrøm z Danii wywalczył pierwszy z 4 złotych medali w żeglarstwie, a Gert Fredriksson ze Szwecji - pierwsze 2 z 6 tytułów mistrza olimpijskiego w kajakarstwie, László Papp z Węgier zdobył pierwszy z 3 złotych medali w boksie.

Jedyny medal dla Polski (brązowy) zdobył bokser Aleksy Antkiewicz.

Klasyfikacja medalowa

Helsinki 1952

XV Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1952 roku w Helsinkach (Finlandia). Ofertę organizacji zgłosił również Amsterdam oraz pięć miast amerykańskich. W Helsinkach miały się odbyć igrzyska w 1940 roku, jednak odwołano je z powodu wybuchu II wojny światowej.

W igrzyskach tych po raz pierwszy uczestniczyła reprezentacja Związku Radzieckiego, a do rywalizacji stanęły także pierwszy raz po II wojnie światowej Niemcy i Japonia. Zawodom sportowym towarzyszyła napięta atmosfera panująca między działaczami z krajów bloku wschodniego oraz krajów zachodnich. Efektem takiego stanu rzeczy było zakwaterowanie ekip państw socjalistycznych w miejscowości Otaniemi, poza obszarem wioski olimpijskiej. Ekipy NRD i RFN wystawiły wspólną reprezentację sportowców.

Na starcie stanęło aż 69 reprezentacji. Medale rozdano w 19 dyscyplinach. Jako konkurencje pokazowe pojawiły się piłka ręczna i baseball.

Ceremonia otwarcia igrzysk:

Medale zdobyte przez Polaków

Złote [list]

Zygmunt Chychła – boks – waga półśrednia

[/list]Srebrne [list]

Aleksy Antkiewicz – boks – waga lekka

Jerzy Jokiel – gimnastyka – ćwiczenia wolne

[/list]Brązowe [list]

Teodor Kocerka – wioślarstwo – jedynka

[/list]Klasyfikacja medalowa

Melbourne 1956

XVI Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1956 roku w Melbourne (Australia), zaś konkurencje hippiczne w Sztokholmie (Szwecja).

Po raz pierwszy igrzyska olimpijskie odbyły się na kontynencie australijskim. Ze względu na zawirowania polityczne wiele państw zrezygnowało z wysłania swoich reprezentacji: Hiszpania, Holandia, Szwajcaria – jako sprzeciw wobec inwazji Związku Radzieckiego na Węgry, natomiast Egipt, Irak i Libia ze względu na kryzys sueski, a Chińska Republika Ludowa w proteście przeciwko uczestnictwu w igrzyskach reprezentacji Tajwanu.

Z powodu odwróconych pór roku na południowej półkuli igrzyska rozpoczęły się dopiero w listopadzie (najpóźniej w historii), a ze względu na duże odległości i trudności transportowe (długi okres obowiązującej wówczas w Australii kwarantanny dla zwierząt) konkurencje jeździeckie rozegrano w Sztokholmie pół roku wcześniej. Wschodnie i Zachodnie Niemcy wystąpiły we wspólnej reprezentacji pod flagą olimpijską. Po raz pierwszy odbyła się ceremonia zamknięcia igrzysk, podczas której zawodnicy maszerowali bez podziału na zespoły narodowe.

W igrzyskach wzięły udział reprezentacje z 67 państw. Rozdano medale w 19 dyscyplinach. Konkurencjami pokazowymi były baseball i futbol australijski.

Przegląd wydarzeń igrzysk w Melbourne:

Medale zdobyte przez Polaków

Złote [list]

Elżbieta Krzesińska – skok w dal

[/list]Srebrne [list]

Janusz Sidło – rzut oszczepem

Jerzy Pawłowski – szermierka – szabla indywidualnie

Marian Kuszewski, Zygmunt Pawlas, Jerzy Pawłowski, Andrzej Piątkowski, Wojciech Zabłocki, Ryszard Zub – szermierka – szabla, drużynowo

Adam Smelczyński – strzelectwo – rzutki

[/list]Brązowe [list]

Henryk Niedźwiedzki – boks – waga piórkowa

Zbigniew Pietrzykowski – boks – waga lekkośrednia

Barbara Ślizowska, Lidia Szczerbińska, Dorota Horzonkówna, Natalia Kotówna, Helena Rakoczy – gimnastyka – ćwiczenia z przyborem, drużynowo

Marian Zieliński – podnoszenie ciężarów – waga piórkowa

[/list]Klasyfikacja medalowa

Rzym 1960

XVII Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1960 roku w Rzymie we Włoszech. Igrzyska Olimpijskie w Rzymie miały się odbyć już w 1908, jednak z powodu erupcji wulkanu zostały przeniesione do Londynu.

Tym razem, w walce o miejsce, pokonał takie miasta jak: Lozanna, Detroit, Budapeszt, Bruksela, Meksyk i Tokio. Po raz pierwszy olimpijskie zmagania sportowców były szeroko transmitowane przez stacje telewizyjne, zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych. Z okazji igrzysk zbudowano Stadion Olimpijski (miejsce ceremonii otwarcia i zamknięcia imprezy oraz arena rywalizacji w konkurencjach lekkoatletycznych) oraz Pałac Sportów, natomiast wiele historycznych budowli zostało odrestaurowanych, stając się miejscem zmagań sportowców.

W trakcie igrzysk nastąpiły dwa wydarzenia, których wagę doceniono dopiero z perspektywy lat. Po raz pierwszy wystartowały w nich kraje afrykańskie i to z powodzeniem udokumentowanym medalami. Srebrny zdobył dla Ghany zdobył bokser Ike Quartey, pięć dni później złoty w maratonie Bikila Abebe. Bosonogi etiopski żołnierz, który urodził się w dniu w którym rozgrywano maraton w Los Angeles (7.08.1932), w ciągu niespełna 2,5 godziny stał się jednym z najpopularniejszych ludzi w świecie.

A stało się to sprawą innego wydarzenia, transmisji telewizyjnej, którą sieć Eurowizji przekazywała do 38 krajów. W sumie z igrzysk wyemitowano przeszło 93 godzin relacji z wydarzeń sportowych. Zaczynała się "era telewizyjna", czas współpracy, a potem wręcz panowania potężnego medium nad igrzyskami i MKOl.

Zawody rzymskie były wspaniałe. Obok zasłużonych mistrzów: żeglarza Duńczyka Paula Elvstroema, który zdobył swe czwarte złoto w Finnie, Węgra Aladara Gerevicha - szóste złoto w szabli, czy Szweda Gerta Fredrickssona - szóste złoto w kajakach, podziwiano plejadę nowych mistrzów. Cudownie biegającą sprinterkę z USA Wilmę Rudolph (złoto - 100, 200 i 4x100), średniodystansowców z Antypodów, triumfatora 800 m Petera Snella (N. Zelandia) i 1500 m Herba Elliotta (Australia). Wszystkich zafascynował "bratobójczy" pojedynek dwu dziesięcioboistów, zaprzyjaźnionych studentów UCLA, w którym Rafer Johnson (USA) wyprzedził Tajwańczyka Yang Chuang-Kwanga. Zawody kajakowe z okna swego pałacu w Verano oglądał papież Jan XXIII. Italia fetowała podwójnego mistrza w kolarstwie, Sante Gaiardoniego.

Walka Zbigniewa Pietrzykowskiego ze słynnym Cassiusem Clay'em:

W klasyfikacji medalowej ZSRR wyprzedził USA, a reprezentacja Polski znalazła się na wysokiej, dziewiątej pozycji z czterema medalami złotymi, sześciu srebrnymi i jedenastu brązowymi. To był dla naszych sportowców, a przede wszystkim dla lekkoatletycznego "wunderteamu" i bokserów z drużyny Feliksa Stamma czas znakomitych dokonań. Po raz pierwszy znaleźliśmy się w kręgu, jeśli nie elity, to szerokiej czołówki krajów sportowego świata.

W igrzyskach wzięły udział reprezentacje 84 państw. Medale rozdano w 19 konkurencjach.

Medale zdobyte przez Polaków

Złote [list]

Kazimierz Paździor - boks - waga lekka

Zdzisław Krzyszkowiak - lekkoatletyka - bieg na 3000 m z przeszkodami

Józef Szmidt - trójskok

Ireneusz Paliński - podnoszenie ciężarów - waga półciężka

[/list] Srebrne [list]

Elżbieta Krzesińska - skok w dal

Jerzy Adamski - boks - waga piórkowa

Tadeusz Walasek - boks - waga średnia

Zbigniew Pietrzykowski - boks - waga półciężka

Jarosława Jóźwiakowska - skok wzwyż

Ryszard Zub, Wojciech Zabłocki, Marian Kuszewski, Emil Ochyra, Jerzy Pawłowski, Andrzej Piątkowski - szermierka - szabla drużynowo

[/list]Brązowe [list]

Brunon Bendig - boks - waga kogucia

Leszek Drogosz - boks - waga półśrednia

Marian Kasprzyk - boks - waga lekkośrednia

Daniela Walkowiak - kajakarstwo - jedynki kobiet na 500 m

Stefan Kapłaniak, Władysław Zieliński - kajakarstwo, dwójka 1000 m

Tadeusz Rut - rzut młotem

Teresa Ciepły, Halina Górecka, Barbara Janiszewska, Celina Jesionowska - sztafeta 4x100 m

Kazimierz Zimny - bieg na 5000 m

Jan Bochenek - podnoszenie ciężarów - waga półciężka

Teodor Kocerka - wioślarstwo - jedynki

Tadeusz Trojanowski - zapasy - styl wolny - waga kogucia

[/list]Klasyfikacja medalowa

Tokio 1964

XVIII Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1964 roku w Tokio (Japonia). Igrzyska w "Kraju kwitnącej wiśni" stały się imprezą łączącą tradycje ze współczesnością (zastosowano m.in. najnowsze techniki pomiarów wyników). Po wykluczeniu przez organizatorów niektórych sportowców z Indonezji oraz Korei Północnej kraje te wycofały swoje reprezentacje. MKOL nie wyraził zgody na występ ekip RPA, co było reakcją na rasistowską (w stosunku do czarnoskórej większości) politykę rządu w Pretorii.

Do programu igrzysk wprowadzono kobiecą i męską siatkówkę oraz narodowy sport Japonii - judo. Lekkoatletyka poszerzona została o dwie nowe konkurencje: Pięciobój lekkoatletyczny (późniejszy Siedmiobój) oraz bieg na 400 m (obie wśród kobiet). Igrzyska olimpijskie w Tokio były rekordowe pod względem osiągniętych wyników - pobito 37 rekordów świata i 77 olimpijskich.

Debiut igrzysk olimpijskich na kontynencie azjatyckim powierzony został Japonii i ten kraj w pełni docenił ten zaszczyt. Igrzyska w Tokio przeszły do historii jako perfekcyjnie zorganizowane i przeprowadzone. Po raz pierwszy też oglądane były przez "cały świat", bowiem transmisje telewizyjne za pośrednictwem satelity trafiły do przeszło 600 mln. mieszkańców globu. Dwie popularne dyscypliny, siatkówka i judo rozegrane zostały po raz pierwszy.

Turniej judo przyniósł też gospodarzom największą porażkę. Ich faworyt w kategorii open w judo Akio Kaminaga przegrał pojedynek o złoto z potężnym Holendrem Antonem Geesinkiem. Japończycy na trybunach płakali.

Pozytywnym bohaterem biegu maratońskiego był Bikila Abebe, triumfator z Rzymu. Tym razem biegł już w butach i wygrał po raz drugi. Wśród medalowych "potentatów" podziwiano niezawodną Larysę Łatyninę. Gimnastyczka z Ukrainy zdobyła po dwa medale każdego koloru (a w sumie na olimpijskich arenach 18, w tym 9 złotych, 5 srebrnych i 4 brązowe). Jednak już rosła jej godna rywalka w osobie Czeszki Very Caslavskiej, która w Tokio wywalczyła 3 złote krążki i jeden brązowy. Cztery złote medale wyłowił z basenu amerykański pływak Don Schollander, a trzy podziwiana przez kibiców Australijka Dawn Fraser.

Z jej pobytem w Tokio wiąże się tragikomiczne zdarzenie. Trzykrotna złota medalistka wpadła na szalony pomysł, by na pamiątkę zabrać flagę olimpijską wiszącą... w pałacu cesarskim. Fraser złapano i postawiono przed cesarzem, który jej ten wybryk wybaczył. Nie darowała za to jej rodzima federacja, która pływaczkę zdyskwalifikowała na 10 lat.

Walka o złoto Józefa Grudnia z rosyjskim bokserem:

Multimedalistów i sportowców o niezwykłym dorobku było w Tokio więcej, jak choćby radziecki wioślarz Wiaczesław Iwanow, który po raz trzeci z rzędu wygrał w jedynkach. Jak nasz Józef Szmidt, który zwyciężył po raz drugi, czy Węgier Deszo Gyarmati, uznany za najlepszego waterpolistę w historii, który w Tokio sięgnął po piąty (trzeci złoty) medal na piątych igrzyskach. Al Oerter wygrał w dysku po raz trzeci, jego "złoty serial" jeszcze się nie skończył.

W klasyfikacji medalowej reprezentacja Polski awansowała na siódme miejsce. W walce o prymat Amerykanie (36 złotych) wyprzedzili ZSRR (30).

Medale zdobyte przez Polaków

Złote [list]

Józef Grudzień - boks - waga lekka

Jerzy Kulej - boks - waga lekkopółśrednia

Marian Kasprzyk - boks - waga półśrednia

Józef Szmidt - trójskok

Teresa Ciepły, Irena Kirszenstein, Halina Górecka, Ewa Kłobukowska - sztafeta 4 x 100 m

Waldemar Baszanowski - podnoszenie ciężarów - waga lekka

Egon Franke - szermierka - floret, indywidualnie

[/list]Srebrne [list]

Artur Olech - boks - waga musza

Irena Kirszenstein - skok w dal

Irena Kirszenstein - bieg na 200 m

Teresa Ciepły - bieg na 80 m przez płotki

Marian Dudziak, Marian Foik, Wiesław Maniak, Andrzej Zieliński - sztafeta 4 x 100 m

Egon Franke, Ryszard Parulski, Janusz Różycki, Zbigniew Skrudlik, Witold Woyda - szermierka - floret, drużynowo

[/list]Brązowe [list]

Józef Grzesiak - boks - waga lekkośrednia

Tadeusz Walasek - boks - waga średnia

Zbigniew Pietrzykowski - boks - waga półciężka

Andrzej Badeński - bieg na 400 m

Ewa Kłobukowska - bieg na 100 m

Mieczysław Nowak - podnoszenie ciężarów - waga piórkowa

Marian Zieliński - podnoszenie ciężarów - waga lekka

Ireneusz Paliński - podnoszenie ciężarów - waga lekkociężka

Krystyna Czajkowska, Maria Golimowska, Krystyna Jakubowska, Danuta Kordaczuk, Krystyna Krupa, Józefa Ledwig, Jadwiga Marko, Jadwiga Rutkowska, Zofia Szcześniewska, Maria Śliwkowa - siatkówka

Emil Ochyra, Jerzy Pawłowski, Andrzej Piątkowski, Wojciech Zabłocki, Ryszard Zub - szermierka - szabla, drużynowo

[/list]Klasyfikacja medalowa

Meksyk 1968

XIX Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1968 roku w Meksyku. Meksykańskie igrzyska przeszły do historii jako jedne z bardziej upolitycznionych. Dziesięć dni przed uroczystym otwarciem imprezy studenci, protestujący przeciwko finansowaniu przez państwo tak wielkiego przedsięwzięcia (biorąc pod uwagę ubóstwo społeczeństwa), starli się z armią rządową. W wyniku walk śmierć poniosło 250 protestujących, a ponad tysiąc trafiło do szpitali.

Po raz kolejny nie dopuszczono do udziału w igrzyskach państw prowadzących politykę rasistowską (RPA i Rodezja). Natomiast po raz pierwszy reprezentacje Zachodnich i Wschodnich Niemiec występowały oddzielnie. Nowością było przeprowadzenie testów antydopingowych oraz testów płci.

Od początku igrzysk sypnęło rekordami, jak choćby Lee Evansa na 400 m - 43,8, czy amerykańskiej sztafety 4x400 - 2:56,1, albo Toma "Jeta" Smitha na 200 m - 19,83. Ten ostatni przeszedł do historii nie dzięki swojemu wyczynowi, a chwili dekoracji medalami. Dwaj ciemnoskórzy biegacze USA, Smith i John Carlos, gdy flagę ich kraju wciągano na maszt, podnieśli w górę pięści w czarnych rękawiczkach, na znak protestu przeciw dyskryminacji Afro-Amerykanów. Zostali za to zdyskwalifikowani.

Wszystkie inne rekordy przyćmił nieprawdopodobny wyczyn Boba Beamona. 23-letni Amerykanin skoczył w dal 8,90 m. W poprzednich 33 latach rekord w tej konkurencji udało się poprawić w sumie o 22 cm. Beamon jednym skokiem poprawił go o 55 cm. Wynik przetrwał na szczycie tabel przez 23 lata i dopiero w roku 1991 Mike Powell skoczył o 5 cm dalej.

Nie mniej od Beamona zadziwił widownię skoczek wzwyż Richard Fosbury. Młody kalifornijczyk przelatywał nad poprzeczką plecami w dół, prezentując styl nazwany potem "Fosbury flop". Wygrał z wynikiem 2,24 m i już nigdy nie odegrał w żadnym zawodach poważniejszej roli. Poświęcił się studiom inżynierskim.

Ciężkie chwile na bieżni przeżywali średnio i długodystansowcy. Zawodnicy mdleli, służby medyczne raz po raz śpieszyły z podawaniem im tlenu. O wiele lepiej czuli się miotacze a zwłaszcza dyskobol Al Oerter. Dla Amerykanina były to czwarte igrzyska i czwarty złoty medal, takiego wyczynu poza nim nie powtórzył żaden lekkoatleta.

Igrzyska w Meksyku miały swoich bohaterów nie tylko na stadionie Azteków. Na pływalni w kapitalnym stylu zwyciężała 16-latka z USA Deborah Meyer, wygrała 200, 400 i 800 m stylem dow. W hali gimnastycznej szczególnie oklaskiwana była (również z powodu objawów sympatii dla Czechosłowacji) Vera Caslavska, czterokrotna (3 złote, 1 srebrny) medalistka z Tokio. W Meksyku poprawiła ten wynik, zdobyła siedem medali, 4 złote, 2 srebrne i 1 brązowy.

Piękne dni w Meksyku przeżywała także reprezentacja Polski. Zdobyliśmy pięć złotych medali (Baszanowski, Kulej, Pawłowski, Szewińska i Zapędzki), dwa srebrne i aż jedenaście brązowych. Główne sukcesy odnosiliśmy w boksie, szermierce, podnoszeniu ciężarów i - dzięki Irenie Szewińskiej - w lekkoatletyce.

Igrzyska w Meksyku, dzięki niebywałej progresji wyników, jakie tam zanotowano, otworzyły w wielu dyscyplinach nowa jakość. Za prawa do transmisji telewizyjnych MKOl. otrzymał 9,75 mln dolarów, zawody obejrzało 500 mln widzów na całym świecie. Igrzyska wchodziły w "erę telewizyjną", okres wspaniałych zysków, ale i rosnącego uzależnienie od wszechpotężnego medium.

Igrzyska w Meksyku okien Włodzimierza Szaranowicza:

Medale zdobyte przez Polaków

Złote [list]

Jerzy Kulej - boks - waga lekkopółśrednia

Irena Szewińska - lekkoatletyka, bieg na 200 m

Waldemar Baszanowski - podnoszenie ciężarów - waga lekka

Józef Zapędzki - strzelectwo - pistolet szybkostrzelny

Jerzy Pawłowski - szermierka - szabla

[/list]Srebrne [list]

Artur Olech - boks - waga musza

Józef Grudzień - boks -waga lekka

[/list]Brązowe [list]

Hubert Skrzypczak - boks - waga papierowa

Stanisław Dragan - boks - waga półciężka

Janusz Kierzkowski - kolarstwo torowe 1000 m ze startu zatrzymanego

Irena Szewińska - lekkoatletyka, bieg na 100 m

Henryk Trębicki - podnoszenie ciężarów, waga kogucia

Marian Zieliński - podnoszenie ciężarów, waga lekka

Norbert Ozimek - podnoszenie ciężarów, waga półciężka

Marek Gołąb - podnoszenie ciężarów, waga lekkociężka

Halina Aszkiełowicz, Krystyna Czajkowska, Krystyna Jakubowska, Krystyna Krupa, Józefa Ledwig, Jadwiga Marko-Książek, Barbara Niemczyk, Krystyna Ostromęcka, Elżbieta Porzec, Zofia Szcześniewska, Wanda Wiecha, Lidia Żmuda - siatkówka

Egon Franke, Adam Lisewski, Ryszard Parulski, Zbigniew Skrudlik, Witold Woyda - szermierka - floret drużynowo

Bohdan Gonsior, Henryk Nielaba, Bohdan Andrzejewski, Kazimierz Barburski, Michał Butkiewicz - szermierka - szpada drużynowo

[/list]Klasyfikacja medalowa

Monachium 1972

XX Igrzyska Olimpijskie odbyły się w 1972 roku w Monachium (Niemcy Zachodnie). O organizację tych igrzysk starały się również miasta: Detroit (USA), Madryt (Hiszpania) i Montreal (Kanada).

Uroczystość otwarcia odbyła się 26 sierpnia 1972 roku na Stadionie Olimpijskim w Monachium. Uroczystego otwarcia dokonał Gustav Heinemann, prezydent RFN. Znicz olimpijski został zapalony przez niemieckiego lekkoatletę Günthera Zahna.

Polskie sukcesy w Monachium:

Głównym wydarzeniem igrzysk był zamach terrorystyczny. 5 września grupa Palestyńczyków z organizacji "Czarny Wrzesień" wdarła się przez mur do wioski olimpijskiej około godziny 4:00, zostali zauważeni przez pracowników poczty. Pracownicy ci widząc grupę ubraną w dresy, pomyśleli, że są to sportowcy wracający z nocnej zabawy, dlatego nie włączali alarmu. Palestyńczycy weszli do budynku zamieszkiwanego przez izraelskich sportowców, których wzięli za zakładników. Terroryści domagali się uwolnienia Palestyńczyków, przetrzymywanych w Izraelu. Po nieudanej akcji policjantów zostało zabitych 11 sportowców izraelskich, 5 terrorystów oraz jeden niemiecki policjant. Spodziewano się, że igrzyska zostaną zamknięte, co jednak nie nastąpiło (Avery Brundage wyraził swoje stanowisko słowami "The games must go on" (Zawody muszą trwać dalej).

Po raz pierwszy na Letnich Igrzyskach Olimpijskich została zaprezentowana maskotka igrzysk, był nim jamnik Waldi w kolorach: niebieski, pomarańczowy i zielony. Od tej pory na każdych kolejnych igrzyskach była prezentowana maskotka igrzysk.

Olimpijska widownia kochała nade wszystko młodość, między innymi dlatego długo fetowano zwycięstwo 16-letniej Ulrike Meyfarth w skoku wzwyż i wyczyny uroczej gimnastyczki Olgi Korbut (ZSRR). Po raz pierwszy w hippicznym konkursie ujeżdżenia wygrała amazonka, Liselotte Linsenhoff (RFN).

Nieprawdopodobne emocje towarzyszyły finałowi turnieju koszykówki. W regulamin